Kredi Vade Sınırlamasında BDDK’ya Verilen Yetki
14 Ocak 2020 tarih ve 31008 sayılı Resmi Gazete’de Bankaların Kredi İşlemlerine ilişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) yayımlanarak, yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmelik ile bankalarca verilen belirli kredilere ilişkin vade değişikliği yapılmış ve vade sınırlaması yapma konusunda BDDK’ye yetki verilmiştir.
Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik bankalar tarafından verilen kredilere ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Yönetmeliğin değişikliğe konu olan 12/A maddesi konut, taşıt ve tüketici kredilerine ilişkin sınırlamaları içermekte olup, 3. fıkra kredi vadelerini belirmektedir. Buna göre:
- Tüketici kredilerinin (konut edinme ve konut tadilatı kapsamında kullandırılan krediler, konutların finansal kiralama yoluyla kiralanması, gayrimenkul alımı, eğitim ve öğretim ücretinin finansmanı, kamu kurumlarına olan borçların finansmanı amacıyla kullandırılan krediler ile bunların yeniden yapılandırılması amacıyla kullandırılan krediler hariç) vadesi 60 ayı,
- Nihai fatura değeri 120.000 TL ve altında olan taşıt alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 60 ayı,
- Nihai fatura değeri 120.000 TL’nin üzerinde olan taşıt alımı amacıyla kullandırılan krediler ile taşıt teminatlı kredilerin vadesi 48 ayı,
- Bilgisayar alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 12 ayı,
- Tablet alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 6 ayı,
- Fiyatı 3.500 TL’ye kadar olan cep telefonu alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 12 ayı, ve
- Fiyatı 3.500 TL’nin üzerinde olan cep telefonu alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 3 ayı geçemez.
Yukarıdaki kredilerin yeniden yapılandırılmasında da aynı vadeler uygulanacaktır.
Yapılan bu değişiklik ile fiyatı 3.500 TL’nin üzerinde olan cep telefonu alımı amacıyla kullandırılan kredilerin azami vadesi 6 aydan 3 aya indirilmiş olup, diğer vade sınırlamaları aynen korunmuştur. Değişikliğin yayımlandığı tarihten önce kullandırılmış krediler ile bunların yeniden yapılandırılmasında söz konusu sınırlama uygulama alanı bulmayacaktır.
Bunun dışında, BDDK’ye Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünü alarak, bu maddede yer alan sınırlamaları değiştirmeye veya bu konuda ilave sınırlamalar getirme konusunda yetki verilmiştir. Böylelikle, yönetmelikte değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulmaksızın BDDK ilgili kurumların da görüşünü de alarak vade sınırlamalarını değiştirebilecek veya ilave sınırlamalar getirebilecektir.
BDDK 15 Ocak 2020 tarihli duyurusunda değişikliği duyurarak, karar alma sürecinin hızlı olabilmesi ve uygulamada esneklik sağlabilmesi için yönetmelik yerine BDDK Kararı ile değişiklik yapılmasına karar verildiğini belirtmiştir.
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 93. Maddesi BDDK’nin görev ve yetkilerini düzenlemekte olup, BDDK Bankacılık Kanunu ve diğer ilgili mevzuat çerçevesindeki yetkilerini düzenleyici işlem veya özel nitelikli karar alarak kullanabilecektir. Düzenleyici işlem olarak yönetmelik, tebliğ, karar gibi işlemler tesis edilebilmektedir. Yönetmelik yerine BDDK kararı ile ilerlenecek olması da BDDK’nin vade sınırlaması konusunda bir düzenleme değişikliğine gitmesi anlamına gelmektedir.
İç işleyiş dair olmayan tüm düzenleyici işlemlerde olduğu gibi, BDDK de bu düzenleyici işlemi yürürlüğe koymadan önce sektör stratejisi ve politikaları ile ilişkisinin kurulması bakımından ilişkili Bakanlığın, kalkınma planı ve yıllık programla ilişkisinin kurulması açısından Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların görüşünü almakla yükümlüdür. İlişkili Bakanlık ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı en geç yedi gün içinde cevap vermezse olumlu görüş verilmiş sayılacak ve bunun akabinde BDDK, her defasında Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünü alarak, maddede yer alan sınırlamaları değiştirebilecek veya bu konuda ilave sınırlamalar getirebilecektir.
Konu ile ilgili basın açıklamasına https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0765_01.pdf linkinden ulaşılabilir.
(20.01.2020)
Av. Derya ŞAHİNER