Covid-19 Meslek Hastalığı Sayılmalı Mıdır?
Bir iş kazasının iş gören sağlığını olumsuz olarak etkilemesi biraz da şansa bağlıdır. Meslek hastalığında önemli olan iş görenin sürekli olarak bir işte çalışması nedeniyle sağlığının bozulmasıdır. Örneğin radyoaktif maddelerle çalışan bir iş görenin koruyucu donanımının bozulması, yırtılması yüzünden aşırı radyasyona maruz kalarak ölmesi bir iş kazasıdır. Ancak aynı işte sürekli olarak çalışan başka bir iş görenin ileride kanser olması ise meslek hastalığı olarak tanımlanacaktır. Başka bir ifadeyle, iş görenin yaptığı işten dolayı oluşan sağlık bozukluklarına meslek hastalığı denir. Görüldüğü gibi, bir hastalığın meslek hastalığı olarak kabul edilmesi için bunun yapılan işle, işyeri koşullarıyla doğrudan ilişkili olması gerekmektedir.
Meslek hastalıkları, iş kazaları gibi iş görenin sağlığını olumsuz olarak etkilediğinden ve tazminat talebi doğuracağından, yasalarda da tanımlanır. 5510 sayılı Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 14. maddesi meslek hastalığını” sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir” şeklinde tanımlamaktadır.
Dolayısıyla bu tanıma göre Covid-19 ve Küresel Salgının neden olduğu benzer hastalıklar iş yerinde tüm çalışanları etkilese de meslek hastalığı olarak kabul edilemez. İş görenin, hastalığa iş yerinde, işe gider-gelirken de yakalanmış olması durumunda da hastalık meslek hastalığı sayılmaz. Ancak Covid-19 ve benzer küresel salgın hastalıklarının meslek hastalığı olarak kabul edilmesi sadece sağlık alanında çalışan iş görenler için geçerli olabilir. Çünkü bu iş görenler işleri gereği sürekli bu tür hastalıklarla karşı karşıya gelmek durumundadır.
Meslek hastalıklarına neden olabilecek çeşitli kaynaklardan biri de bakteri ve virüsler gibi biyolojik kaynaklardır.
Her şeyden önce İşveren 6331 sayılı Yasa gereği çalışanlarını küresel salgınlardan korumak üzere gereken önlemleri almak zorundadır. Bu önlemler, çalışanları enfeksiyon riskine sürekli denetlemek, gereken testleri uygulatmak ve uygulamak, riski en az düzeye indirmek ve faaliyetleri de durdurmamak amacıyla uzaktan çalışma vb. düzenlemeleri ve kuşkusuz bazı yeni maliyetleri içerecektir.
Mesleki COVID-19 enfeksiyonu, 30 Nisan 2020 tarihi itibariyle yönetmelik ekindeki meslek hastalıkları listesinde henüz bulunmamaktadır. Covid-19 bakteri ve virüs kaynaklı bir hastalıktır ve sağlık çalışanları da meslekleri ve işyerleri gereği bu hastalığa yakalanmaları riski altındadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sağlık kurulunu toplayarak en kısa sürede Covid-19’un sağlık çalışanları için meslek hastalığı olduğunu belirlemelidir. Yasadaki tanım yorum gerektirmeyecek şekilde açıktır.
(13.01.2021)
Prof. Dr. Ömer Sadullah
